សម្លកកូរជាសម្លប្រពៃណីមួយរបស់ជនជាតិខ្មែរ ។ សម្លនេះមានប្រវត្តិនិទានដែលយើងគួរតែយល់ដឹង ។
រឿងនិទានតំណាលថា ថ្ងៃមួយព្រះអង្គម្ចាស់គុជមនោរាជ បានឡើងជិះសេះយាងទៅប្រពាតព្រៃ និងបរបាញ់សត្វព្រៃកម្សាន្តហឫទ័យតែមួយអង្គឯង ដោយពុំឲ្យនរណាម្នាក់ដឹងឡើយ ។ ពេលទៅដល់ក្នុងព្រៃ ព្រះអង្គបានសព្វព្រះរាជហឫទ័យស្លុងនឹងសម្រស់ធម្មជាតិ ហើយស្រាប់តែទតឃើញសត្វឈ្លូសមួយក្បាលកំពុងស៊ីស្មៅដោយឥតដឹងខ្លួន ។ ព្រះអង្គចង់បញ្ចេញស្នាដៃសាកល្បង ក៏ទាញធ្នូ បាញ់សំដៅឈ្លូសនោះ ប៉ុន្តែផ្លែព្រួញរត់មិនចំគោលដៅ បែរទៅជាប់គល់ឈើវិញ ។ ចំណែកឈ្លូសរត់គេចយ៉ាងលឿន ដូច្នេះហើយព្រះអង្គខំប្រឹងបំផាយសេះដេញតាមកាត់វាលចូលព្រៃដោយមិនគិតពីគ្រោះថ្នាក់ឡើយ ។
ដេញមិនទាន់ឈ្លូសហើយ ព្រះអង្គថែមទាំងអស់កម្លាំងហេវហត់ ខ្លួនប្រាណមុតបន្លា ស្នាមមែកឈើវាត់ត្រូវពេញទាំងខ្លួន ហើយថែមទាំងវង្វេងមិនដឹងទៅខាងណាទៀត។ ខណៈនោះ ព្រះអង្គបានទតឃើញដំបូលផ្ទះមួយនៅឆ្ងាយ ក៏ខំតស៊ូជិះសេះសំដៅទៅទីនោះ ។ ដោយអស់កម្លាំងពេក ព្រះអង្គសន្លប់ លែងដឹងខ្លួននៅលើខ្នងសេះ ខណៈសេះចេះតែដើរទៅមុខរហូតដល់ផ្ទះមួយនៅចុងភូមិ។ គ្រួសារមួយ មានសមាជិកបីនាក់ ឪពុកម្ដាយ និងកូនស្រី បានជួយសង្គ្រោះព្រះអង្គ និងឱ្យស្នាក់នៅផ្ទះតូចរបស់ខ្លួននោះ ។ អំឡុងពេលស្នាក់នៅ ព្រះអង្គតែងតែឃើញគ្រួសារនេះចម្អិនម្ហូបដដែលៗ មានដាក់បន្លែជាច្រើនមុខ ដោយនឹកឆ្ងល់ក៏សួរទៅកាន់នាងជាកូនស្រីថាតើនេះជាអ្វី? នាងឆ្លើយថា«គឺសម្ល១០០មុខ» ។
ដោយបាត់ដំណឹងព្រះអង្គម្ចាស់ នៅឯព្រះបរមរាជវាំង មាតាបិតាខ្វល់ខ្វាយជាខ្លាំង ក៏បញ្ជាគ្រប់ពលសេនាទាំងអស់ឱ្យតាមរក ។ ពួកពលសេនាបានប្រទះឃើញព្រះអង្គខណៈដែលទ្រង់កំពុងតែយាងកម្សាន្តជាមួយនាងក្រមុំម្ចាសា់ផ្ទះនៅក្នុងចម្ការមួយ ។ ពលសេនាក៏បាននាំព្រះអង្គចូលរាជវាំងវិញ ។
បន្ទាប់ពីទៅដល់រាជវាំងវិញ ព្រះអង្គម្ចាស់គុជមនោរាជ នឹកដល់នាងក្រមុំដែលបានស្លសម្លម្យ៉ាងមានរសជាតិឆ្ងាញ់ប្លែក ។ ព្រះអង្គក៏រៀបរាប់ដំណើររឿងទាំងអស់ប្រាប់ទៅមាតាបិតា ហើយពោលដដែលៗថា “នៅថ្ងៃណាមួយទួលបង្គំនឹងនាំអ្នកទាំងអស់គ្នាឲ្យទៅភ្លក់រសជាតិសម្លនោះ ព្រោះវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ហើយសោយទៅធ្វើឲ្យស្រួលខ្លួនមានសុខភាពល្អ…” ។
ដោយចង់បំពេញចិត្តបុត្រ ម្យ៉ាងចង់ដឹងថាតើសម្លនោះមានរសជាតិឆ្ងាញ់ដល់កម្រិតណាបានជាធ្វើឲ្យបុត្រាខ្លួនសរសើរមិនដាច់ពីមាត់សោះ ព្រះរាជាក៏បានបញ្ជាពលសេនាឲ្យរៀបចំជំនិះ យាងទៅផ្ទះនាងនោះ ។
យល់ព្រះរាជបំណងហើយ នាងក្រមុំ និងឪពុកម្ដាយ ព្រមតាំងញាតិមិត្តទាំងអស់បានជុំគ្នាធ្វើសម្ល ១០០ មុខថ្វាយដល់ព្រះរាជា ។ អ្នកខ្លះរកនេះ អ្នកខ្លះរកនោះ បន្ទាប់មកនាំគ្នាផ្សែផ្សំបន្លែ គ្រឿងនិងកូរចូលគ្នា ។ ព្រះរាជាពិតជាទប់ហឫទ័យមិនបាន ក៏សុំភ្លក់សាកមើល ហើយលាន់ព្រះរាជបន្ទូលថា “ឆ្ងាញ់មែន! តែដូចជាខ្វះអ្វីម្យ៉ាង…”។
ស្រាប់តែព្រះអង្គ ងាកទៅឃើញអង្ករលីងនៅក្បែរនោះ ក៏បង់ចូលទៅក្នុងខ្ទះសម្ល ហើយភ្លក់មើលម្ដងទៀតហើយលាន់មាត់ថា “ឆ្ងាញ់ណាស់ៗ!”។
នឹកមិនអស់ចិត្តនឹងឈ្មោះសម្លនេះ ដោយសារព្រះអង្គទតឃើញសកម្មភាពនៃអ្នកចម្អិនកូររហូតនោះ ព្រះរាជាក៏មានបន្ទូលថា “សម្លនេះ ឃើញតែកូរ បើដូរឈ្មោះទៅជាសម្លកកូរទើបត្រូវជាង”។ អ្នកនៅទីនោះក៏ស្រែកហ៊ោគាំទ្រនឹងឈ្មោះថ្មីនៃមុខម្ហូបនេះ។
ព្រះអង្គមានក្ដីសោមនស្សជាខ្លាំងដែលបានស្គាល់ ជួយផ្សំគ្រឿងនិងថែមទាំងបានដូរឈ្មោះសម្ល ដែលមានរសជាតិឆ្ងាញ់មួយមុខនេះ ។
ចាប់ពីតាំងពេលនោះមក សម្លកកូរកាន់តែពេញនិយមខ្លាំងឡើងនៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ៕
លីតា
